Specjalista z zakresu Analizy Kredytowej Podmiotu Gospodarczego

Proces uzyskania certyfikatu składa się z trzech etapów:

1. Egzaminu przeprowadzonego przed komisją powołaną przez ZBP;
2. Oceny umiejętności pracownika przez pracodawcę;
3. Oceny postaw pracownika, również weryfikowanej przez pracodawcę;

Egzamin składa się z części pisemnej (test wielokrotnego wyboru, do jego zaliczenia potrzebne jest 60% prawidłowych odpowiedzi) oraz ustnej, podczas której weryfikowana jest wiedza oraz umiejętności (kandydat odpowiada na 3 pytania wylosowane z otwartego katalogu podzielonego na 8 grup tematycznych; jedno z pytań sprawdza wiedzę praktyczną i ma charakter zadania do rozwiązania).

W ramach oceny umiejętności pracownika pracodawca bierze pod uwagę: doświadczenie (zalecany staż pracy min. 3 lata praktyki bankowej), umiejętności poruszania się w obszarze analiz/ryzyka kredytowego, dopasowania produktów stosownie do potrzeb i profilu klienta, jakość i efektywność wykonywanej pracy.

W ramach oceny postaw pracownika pracodawca ocenia: zaangażowanie, posiadaną świadomość biznesową, na standardowym formularzu, w którym przedstawia swoją ocenę postaw pracownika.
Ocena umiejętności i postaw pracownika dokonywana przez Pracodawcę następuje po zaliczeniu egzaminu. Pracodawca dokonuje oceny na podstawie arkusza oceny umiejętności i postaw niezbędnych do uzyskania stopnia zawodowego. Arkusz jest załącznikiem do wniosku o nadanie stopnia zawodowego Specjalisty Bankowego, przesyłanego przez pracodawcę do ZBP.

Podczas egzaminu pisemnego i ustnego sprawdzana jest wiedza i umiejętności w następujących blokach tematycznych:

1. Analiza ekonomiczno-finansowa podmiotu gospodarczego/kredytobiorcy;
2. Produkty ryzyka (bilansowe i pozabilansowe);
3. Zabezpieczenie prawne produktów ryzyka;
4. Proces kredytowy;
5. Restrukturyzacja finansowa, windykacja;
6. Dokumentacja kredytowa;
7. Zarządzanie ryzykiem kredytowym – pomiar i kontrola ryzyka kredytowego (podstawowy zakres);
8. Zabezpieczające transakcje pochodne – jako transakcje wspierające zarządzanie ryzykiem w działalności podmiotu gospodarczego – podstawowy zakres wiedzy.

Umiejętności oceniane przez pracodawcę:

1. Praktyczna umiejętność oceny ryzyka podmiotu gospodarczego w zależności od formy prawnej działalności i określenie rodzaju współpracy banku z klientem;
2. Weryfikacja informacji, danych finansowych otrzymanych od przedsiębiorcy – umiejętność selekcji informacji finansowych i nie finansowych, danych liczbowych, umiejętność wskazania współzależności, wzajemnych powiązań;
3. Umiejętność korzystania z międzybankowej informacji gospodarczej – wykorzystanie BIK, MIG 7
4. Umiejętność korzystania z innych dostępnych źródeł informacji: informacje giełdowe, raporty roczne, opinie wywiadowni gospodarczych, opinie biegłych rewidentów;
5. Zdolność weryfikacji dokumentów prawnych otrzymanych od klienta;
6. Praktyczna znajomość dokumentacji stosowanej przez Pracodawcę przy oferowaniu poszczególnych produktów ryzyka i sposobu ich zabezpieczeń;
7. Umiejętność rozpoznania potrzeb kredytowych klienta – określenia poziomu ryzyka, jaki Bank może zaakceptować w przypadku finansowania podmiotu gospodarczego przy wykorzystaniu narzędzi, arkuszy kalkulacyjnych stosowanych przez Bank/Pracodawcę;
8. Umiejętność zaproponowania klientowi produktu obciążonego ryzykiem adekwatnego do jego potrzeb (kredyty bankowe, gwarancje, produkty finansowania handlu krajowego, zagranicznego);
9. Umiejętność zaproponowania klientowi różnych rodzajów instrumentów pochodnych, aby ograniczyć jego ryzyko działalności (rynkowe, walutowe itp.);
10. Zdolność dopasowania zabezpieczenia prawnego do poziomu ryzyka i rodzaju produktu ryzyka;
11. Przygotowanie wniosku kredytowego i rekomendacji dla komitetu kredytowego (staranność i wnikliwość prezentacji, umiejętność wyciągania i formułowania wniosków);
12. Umiejętność skompletowania i sporządzenia dokumentacji kredytowej z uwzględnieniem niestandardowych zapisów (m.in. finansowe i nie finansowe covenants, formy zabezpieczeń prawnych, obowiązki informacyjne klienta);
13. Zdolność określenia czynników ograniczania ryzyka banku w oparciu o znajomość zasad polityki kredytowej banku (np. analiza ryzyka ekspozycji banku z punktu widzenia stopnia koncentracji portfela kredytowego – liczba klientów, poszczególne branże przemysłowe i rolnicze);
14. Praktyczna znajomość wewnętrznych regulacji pracodawcy;
15. W przypadku innych instytucji finansowych niż bank – ocena umiejętności pracownika adekwatna do wymogów tych instytucji.

Postawy:

1. Utożsamianie się ze strategią, misją pracodawcy,
2. Posiadanie świadomości biznesowej, postrzeganie pracodawcy jako jedna organizacja,
3. Dbanie o wizerunek pracodawcy,
4. Sumienność w wykonywaniu powierzonych zadań, nie schematyczny sposób myślenia, dążenie do najlepszych rezultatów;
5. Odpowiedzialność, przewidywanie konsekwencji swoich działań – podjętych decyzji,
6. Właściwe zarządzanie własnym czasem, trafnie ustalane priorytety wykonywanych zadań z wykorzystaniem istniejących zasobów;
7. Znajomość oferty produktowej – produkty ryzyka oferowane przez pracodawcę;
8. Rzetelność i obiektywizm w prezentacji analiz kredytowych, raportów oceniających, oceny ryzyka;
9. Przestrzeganie tajemnicy bankowej, zachowanie poufności materiałów zwłaszcza tych otrzymanych od klienta korporacyjnego;
10. Przeciwdziałanie procederowi wyłudzeń kredytów, oszustw kredytowych, prania pieniędzy;
11. Dbanie o bezpieczeństwo informacji, przechowywanie danych – przestrzeganie wewnętrznych procedur Pracodawcy w tym zakresie;
12. Zachowanie/utrzymanie dobrych relacji z klientem wewnętrznym (doradca klienta, pracownicy partnerskich wydziałów, departamentów) – budowanie atmosfery współpracy, wzajemna komunikacja, negocjacje, wypracowywanie konstruktywnych wspólnych rozwiązań;
13. Utrzymanie dobrych relacji z klientem zewnętrznym – takt, kultura osobista (postawa, aktywne słuchanie, ubiór), umiejętność pozyskiwania informacji od klienta, zadawania trudnych pytań;
14. Identyfikowanie sytuacji związanych z konfliktem interesów;
15. W przypadku innych instytucji finansowych niż bank – ocena postaw pracownika adekwatna do wymogów tych instytucji.

Informacje dodatkowe

Do egzaminów można przygotowywać się samodzielnie w trybie eksternistycznym lub skorzystać z kursów czy studiów podyplomowych przygotowujących do zdania egzaminów, w jednej z Instytucji – Uczestnika Systemu Standardów (np. szkoła bankowa, uczelnia wyższa, inna instytucja szkoleniowa).

Do uzyskania stopnia zawodowego Specjalisty SAK, oprócz zdanego egzaminu i potwierdzenia przez pracodawcę umiejętności i postaw, wymagany jest także min. staż pracy w sektorze finansowym, określany przez pracodawcę.

Więcej informacji na temat wymagań i egzaminów na stronie Związku Banków Polskich.

Założeniem Standardu jest weryfikacja i pogłębienie wiedzy, umiejętności, postaw, jakie powinien prezentować Specjalista, posiadający Certyfikat Związku Banków Polskich. Uzyskanie tytułu Specjalisty z zakresu Analizy kredytowej podmiotu gospodarczego stwarza perspektywy dalszego rozwoju zawodowego, wymaga bowiem dużej wiedzy merytorycznej, umiejętności i doświadczenia.

Oprac. na podstawie informacji Związku Banków Polskich