Strefa Klienta
Risk Analyst, czyli analityk ryzyka, to zawód stosunkowo młody, który powstał na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat w odpowiedzi na potrzebę głębszej specjalizacji w dziedzinie zarządzania ryzykiem. Potrzeba ta wynikała z dynamicznego rozwoju rynku instrumentów finansowych (w szczególności instrumentów pochodnych) oraz modeli ich wyceny. Rozwój dotyczył także modeli służących do analizy różnych rodzajów ryzyka ponoszonego przez instytucje finansowe, takich jak ryzyko rynkowe, kredytowe czy operacyjne. Same modele budowane w odpowiedzi na wytyczne regulatorów rynku stawały się też z czasem bardziej zaawansowane i wymagające obliczeniowo.
– Pierwsze analizy ryzyka odbywały się bezpośrednio w arkuszach kalkulacyjnych, z ewentualnym użyciem ich języka programowania, umożliwiającego implementację modeli, generowanie symulacji czy też po prostu przyspieszenie pracy analityka – wspomina Marek Krochta, Group Manager w BNY Mellon. – Z czasem zaczęto wykorzystywać na szerszą skalę systemy pomiaru ryzyka skrojone na miarę potrzeb instytucji finansowych lub nowo rozwijane języki programowania, które umożliwiają szybszą analizę danych, dokonywanie wymaganych obliczeń i wizualizację wyników.
Dziś nowinką w branży nie tylko samego ryzyka, lecz także szerzej rozumianych finansów jest użycie bardziej zaawansowanych modeli ekonometrycznych czy statystycznych typu machine learning. Część z tych narzędzi znana była już od dawna, ale dopiero rosnąca moc obliczeniowa komputerów umożliwiła ich wykorzystanie. Postęp technologiczny jest motorem do rozwoju tej profesji, otwiera przed analitykami nowe możliwości i pozwala na przygotowanie dogłębnych analiz. Duży wpływ na pracę mają często pojawiające się nowe narzędzia i oprogramowanie wspierające same analizy i zarządzanie dużą ilością danych.
Zakres obowiązków
W instytucjach finansowych Risk Analyst może odpowiadać za różne zadania: analizę określonego rodzaju ryzyka działalności firmy, analizę ryzyka otoczenia makroekonomicznego bądź analizę ryzyka portfeli inwestycyjnych firmy lub jej klientów.
– W BNY Mellon we Wrocławiu zajmujemy się tym ostatnim aspektem. W naszym zespole każdy analityk zarządza przetwarzaniem danych portfeli inwestycyjnych dużych firm inwestycyjnych, takich jak fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne czy fundusze hedgingowe. Jego zadaniem jest nadzorowanie i przeprowadzenie procesu obliczeniowego – mówi Marek Krochta.
W pierwszym etapie Risk Analyst zajmuje się przekształceniem danych pozyskanych od administratora danych, który posiada informację o tym, co znajduje się w portfelu danego dnia, jakie są rodzaje transakcji, ich ilość i inne podstawowe parametry. Zazwyczaj w portfelu inwestycyjnym można napotkać szeroki wachlarz aktywów i instrumentów finansowych, takich jak: akcje, obligacje, obligacje zamienne, obligacje indeksowane inflacją, opcje i kontrakty typu futures, swapy i swapcje, instrumenty CDS, MBS i CDO oraz inne, bardziej egzotyczne instrumenty pochodne. W przypadku braku części wymaganych danych Risk Analyst korzysta również z dodatkowych źródeł danych, a gdy i te są niewystarczające – szuka instrumentów o podobnym profilu ryzyka i określa stopień ich podobieństwa do tych znajdujących się w portfelu. Informacje te są dalej wprowadzane do systemu analitycznego, który odpowiada za techniczne obliczenie wszystkich miar ryzyka, miar wrażliwości, stress testów, statystyk oraz symulacji. Potem następuje najważniejsza część pracy analityka a zarazem – najbardziej kreatywna, czyli sprawdzenie wszystkich danych.
– Nie możemy uznać, że komputer czy nawet najbardziej zaawansowany technologicznie system wykonał obliczenia poprawnie – zaznacza Marek Krochta. – Musimy te dane sprawdzić w sposób merytoryczny, czyli przeanalizować właściwie każdą transakcję, która jest w portfelu, a bywa, że są ich tysiące.
Analitycy ryzyka dokonują sprawdzenia wyceny instrumentów finansowych i towarzyszących im statystyk pomiaru ryzyka. Zwracają uwagę na czynniki, które mogą wpływać na zmiany w obliczeniach na przestrzeni czasu. Na przykład w tzw. stress testach (symulacjach pokazujących, jak zmieni się wycena danego instrumentu, zakładając ekstremalne zachowanie jednego wybranego czynnika ryzyka) sprawdzają, czy instrumenty zachowują się w odpowiedni sposób, zgodnie z ich konstrukcją. Obliczenia analizowane są nie tylko na poziomie pojedynczego instrumentu, ale także na poziomie całego portfela inwestycyjnego. Analitycy weryfikują zagregowane statystyki i analizują to, jak zachowuje się cały fundusz. Aby tego dokonać, muszą zrozumieć stosowaną strategię inwestycyjną i sprawdzić, czy jest ona stosowana zgodnie z założeniami oraz czy portfel odpowiednio reaguje na czynniki ryzyka. Samych strategii, które stosują fundusze hedgingowe, może być bardzo dużo (jedne z najbardziej znanych to: Relative Value, Macro, Event Driven czy Quantitative), dodatkowo niektóre fundusze mogą stosować strategie mieszane – to kolejne wyzwanie dla analityka. Proces sprawdzania danych jest dwuetapowy – nieścisłości wyłapuje dwoje analityków, w tym osoba bezpośrednio odpowiedzialna za określony fundusz. Tak przygotowane dane zostają ostatecznie udostępnione, aby umożliwić podejmowanie świadomych decyzji inwestycyjnych bądź po prostu monitorowanie portfela inwestycyjnego.
Poszukiwane umiejętności
Profil współczesnego Risk Analyst to profil finansowy z zacięciem informatycznym i, co najistotniejsze, z zaawansowaną wiedzą z rynków finansowych oraz statystyki i ekonometrii.
– Doświadczenie informatyczne jest z pewnością dobrym wsparciem i może pomóc takiej osobie w wykonywaniu pewnych zadań szybciej. Jednak kluczowa na tym stanowisku jest teoria finansowa, ponieważ to ona jest potrzebna w analizach – mówi Marek Krochta.
W zawodzie Risk Analyst wymagana jest wiedza z zakresu zarządzania ryzykiem i inwestycji portfelowych. Aby odnaleźć się na tym stanowisku, ważne jest zrozumienie metodologii wyceny instrumentów finansowych i miar ryzyka. Mimo że analitycy ryzyka nie tworzą modeli wycen samodzielnie, muszą rozumieć mechanizm ich działania po to, aby wiedzieć, czy wartość wyjściowa ma sens i czy można dalej się na niej opierać. Osoby, które chciałyby zostać analitykami ryzyka, powinny nastawić się też na doskonalenie umiejętności analizy danych, a także na naukę języków programowania, które coraz częściej są wykorzystywane w pracy analityków.
– Satysfakcję z pracy w roli Risk Analyst odnajdą osoby, które lubią dociekać, wyjaśniać wątpliwości i znajdować twarde dowody – wskazuje Marek Krochta. – Dobry analityk to osoba, która nie zatrzymuje się, gdy dowody są trudne do znalezienia, i nie kończy analizy w momencie pojawienia się pierwszego-lepszego rozwiązania.
Analiza zmian w portfelu bywa czasochłonna, dlatego trzeba mieć też dużo wytrwałości, żeby dojść do sedna przyczyny danej zmiany czy błędu.
Ścieżki rozwoju
Praca Risk Analyst może być swoistą trampoliną w rozwoju kariery, ponieważ pozwala na poznanie od podszewki tego, jak działa portfel inwestycyjny. Dzięki zgłębieniu tajników tej wiedzy i poznaniu w praktyce mechanizmów działania transakcji w portfelu można zdobyć umiejętności, które w przyszłości pozwolą zarządzać portfelem inwestycyjnym z pozycji np. Investment Managera. Certyfikaty przydatne w tym zawodzie to np. CFA, CAIA czy FRM i PRM, z których dwa ostatnie skupiają się głównie na zagadnieniach z obszaru zarządzania ryzykiem.
– Trzeba jednak pamiętać, że same certyfikaty to nie wszystko. Ważne jest to, by wiedzę umieć udowodnić i stosować ją w praktyce. Zaawansowaną wiedzę z zakresu zarządzania ryzykiem można też zdobyć na studiach czy poprzez własną edukację. Na rynku jest bardzo dużo publikacji, które pozwalają zdobywać i poszerzać wiedzę w tym zakresie – radzi Marek Krochta.
Wywiad z Jackiem Neumannem, Risk Analyst w BNY Mellon
Redakcja KarierawFinansach.pl podejmuje tematy ciekawe i ważne dla pracowników branży finansowej i osób, które dopiero myślą o karierze w finansach.
Ⓒ 2008-2024 Grupa MBE sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.