Trwa ładowanie. Prosimy o chwilę cierpliwości.
Kariera w Finansach i Bankowości 2015/2016
Podziel się:
Księgowość

Dlaczego ta branża?

  • Kluczowe cechy pożądane u księgowego to rzetelność, solidność, skrupulatność, dokładność i dociekliwość
  • Rozwój technologii umożliwia automatyzację procesu księgowania
  • Możliwa kontynuacja kariery w obszarze kontrolingu, podatków lub audytu

Podstawową funkcją księgowości w każdej firmie jest rejestrowanie wszystkich zdarzeń gospodarczych oraz prezentowanie ich w postaci sprawozdań finansowych i raportów, których odbiorcami są zarząd firmy, akcjonariusze oraz urzędy i instytucje finansowe. Specyfika pracy księgowego różni się w zależności od charakterystyki firmy oraz jej wielkości. Decydując się na karierę w tym obszarze, można wybrać wewnętrzny dział księgowości, centrum usług wspólnych lub firmę zajmującą się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych dla małych i średnich firm.

– Samodzielny księgowy pracujący w biurze księgowym to osoba znająca wszystkie procesy biznesowe i księgowe jednostki oraz rozumiejąca, w jaki sposób przekładają się one na jej sprawozdanie finansowe. W oparciu o swoją wiedzę i kompetencje księgowy powinien zapewnić, że księgi jednostki są prowadzone zgodnie z lokalnym ustawodawstwem, tak w zakresie prawa bilansowego, jak i podatkowego – wyjaśnia Anna Możaryn, Manager w firmie Mazars, zajmującej się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych. – W odróżnieniu, specjalista ds. księgowości w dużym centrum usług zajmuje się najczęściej wybranym procesem księgowym. Jego wiedza jest wybitnie specjalistyczna i szczegółowa, jednak pozostaje ograniczona poprzez znajomość wybranych procesów biznesowo- księgowych.

Warunki zewnętrzne i postęp technologiczny (zwłaszcza w dziedzinie informatyki) niewątpliwie wpływają na prace wykonywane przez księgowych. Przede wszystkim obserwowane jest ciągłe zastępowanie prostych czynności księgowych, np. takich jak manualne rejestrowanie operacji księgowych, przez procesy bardziej zautomatyzowane.

– W wielu przypadkach spółki korzystają z kompleksowego oprogramowania klasy ERP lub innych programów wspomagających, które pozwalają na automatyczny transfer danych do systemu księgowego – wyjaśnia Anna Możaryn.

Innym rozwiązaniem jest oprogramowanie OCR (optical character recognition) polegające na przetwarzaniu dokumentów papierowych na formę elektroniczną i ich automatycznej dekretacji oraz księgowaniu.

– Zdecydowanie wszystkie te usprawnienia przenoszą ciężar pracy księgowego przede wszystkim na kontrolę i analizę wyników księgowań w ramach procesów automatycznych – tłumaczy Anna Możaryn.

Ścieżka kariery

Stanowisko młodszego księgowego otwiera możliwości rozwoju kariery w obszarze księgowości. Nie wymaga ono doświadczenia zawodowego, dlatego jest to świetny pomysł na pierwszą pracę dla studentów i absolwentów rozważających karierę w finansach korporacyjnych. Jest to rola wymagająca wsparcia merytorycznego ze strony przełożonych. Samodzielny księgowy z kolei jest odpowiedzialny za kompleksową obsługę jednego lub większej liczby obszarów księgowości, takich jak np. środki trwałe, należności, zobowiązania czy podatki. Liczba i rodzaj powierzonych obowiązków zależy od wielkości i specyfiki branży, w której działa firma. Samodzielny księgowy w firmie zajmującej się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych odpowiada za pełną księgowość jednej spółki lub kilku mniejszych. Główny księgowy z kolei stoi na czele działu księgowości i odpowiada za prezentowanie w sprawozdaniach finansowych zgodnie z zasadami rachunkowości wszystkich przeprowadzonych w przedsiębiorstwie operacji finansowych oraz za rozliczenia podatkowe firmy. Dyrektor finansowy ponosi odpowiedzialność za księgowość, rachunkowość zarządczą oraz za płynność finansową, a w największych firmach również za procesy strategicznego planowania oraz za przejęcia i fuzje.

Poszukiwane umiejętności

Zawód księgowego kojarzy się niezmiennie z określonym zestawem cech osobowościowych, jak rzetelność, solidność, skrupulatność, dokładność i dociekliwość. – Cechy te oczywiście nadal są w cenie, natomiast obecnie wymaga się od księgowych dużo szerszych kompetencji zarówno merytorycznych, jak i osobowościowych – zaznacza Anna Możaryn. Jeśli chodzi o umiejętności merytoryczne, to obecnie w zawodzie księgowego niezbędna jest znajomość polskiej ustawy o rachunkowości, Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej i prawa podatkowego.

– Jeżeli mówimy o kompetencjach miękkich, to obecnie księgowy musi być pracownikiem zespołowym. Już nie wystarcza samodzielna analiza słupków i liczb – podkreśla Anna Możaryn.

Wewnętrzne działy księgowe w firmach zbierają potrzebne im informacje ze wszystkich innych działów firmy (np. sprzedaż, marketing itp.), muszą je dobrze zrozumieć i prawidłowo odzwierciedlić w księgach, dlatego umiejętności komunikacji i pracy zespołowej są niezbędne. Podobnie wygląda sytuacja księgowych w firmach outsourcingowych. Kompetencje relacyjne i komunikacyjne są bardzo ważne, ponieważ księgowi pracują w strukturze macierzowej w zmiennych zespołach oraz jednocześnie budują relację biznesową z klientem. Współczesna księgowość wymaga również szerokich kompetencji informatycznych. Excel oraz moduły finansowo-księgowe systemów ERP to codzienne środowisko pracy księgowego.

Anna Możaryn

Manager, Mazars

W Mazars od: 2005 r.

Ukończyłam: Szkołę Główną Handlową w Warszawie, Science Po Paris
Z sektorem finansowym jestem związana od: 2004 r.
Specjalizuję się w: nieruchomościach 
Karierę zaczynałam jako: asystent w Dziale Audytu Salustro Reydel Polska
Lubię swoją pracę, ponieważ: daje ogromne możliwości rozwoju merytorycznego oraz poznania różnorodnych kultur korporacyjnych klientów
Poza pracą: taniec współczesny, joga, bieganie

Jakie przepisy powinien znać współczesny księgowy?

Prowadzenie ksiąg rachunkowych spółki wymaga dużo szerszej znajomości przepisów prawa, niż na pierwszy rzut oka by się mogło wydawać. Filarem wiedzy każdego księgowego są oczywiście przepisy rachunkowe i podatkowe. Jeśli chodzi o przepisy rachunkowe, to w grę wchodzi Ustawa o rachunkowości, odpowiednie rozporządzenia i Krajowe Standardy Rachunkowości, ale coraz częściej te przepisy odsyłają do Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, których znajomość staje się niezbędna, także ze względu na fakt, że coraz więcej podmiotów obowiązkowo lub dobrowolnie prowadzi księgi według  MSSF właśnie.

Jeśli chodzi o prawo podatkowe, to oprócz bardzo dobrej znajomości samych ustaw podatkowych, księgowy powinien wiedzieć, jak się poruszać w wątpliwościach interpretacyjnych, śledzić wydawane indywidualne wnioski o interpretacje podatkowe oraz linię orzecznictwa sądowego, ponieważ może to mieć realny wpływ na wynik finansowy firmy, płynność finansową lub nawet odpowiedzialność karno-skarbową zarządu firmy.

Ponadto, księgowy powinien poruszać się sprawnie w przepisach prawa kodeksu spółek handlowych, aby dochowywać obowiązku składania danych finansowych, stwierdzania poprawności podejmowanych uchwał czy na przykład ważności podpisu zarządu na danym dokumencie spółki. Niedochowanie procedur prawa handlowego może skutkować karą w wymiarze finansowym lub konsekwencjami wobec zarządu. Znajomość Kodeksu Cywilnego też może się okazać bardzo przydatna w zawodzie księgowego, np. przy analizie momentu przeniesienia własności, wykonania usługi (co jest bardzo ważne dla momentu określenia obowiązku podatkowego) czy zdefiniowania ogółu zobowiązań przy przejęciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Powyższe przykłady dotyczą w zasadzie wszystkich księgowych, niezależnie od rodzaju działalności firmy. Dodajmy do tego jeszcze specyficzne przepisy branżowe, jak np. prawo budowlane czy ustawa deweloperska w branży nieruchomości, opłaty produktowe m.in. przy działalności handlu detalicznego, opłaty środowiskowe za emisje gazów w przypadku firm posiadających duże floty samochodowe. Te wszystkie dokumenty "rysują" obraz księgowego, który nie kojarzy się tylko z liczbami i dokumentami, ale z szeroką wiedzą prawno-biznesową.  

Jakich nowych kompetencji potrzebuje się od przyszłych księgowych obecnie, a które z nich pozostały niezmienne w porównaniu do lat 90.?

Zawód księgowego faktycznie kojarzy się niezmiennie z określonym zestawem cech osobowościowych, jak rzetelność, solidność, skrupulatność, dokładność, dociekliwość. Cechy te oczywiście nadal są w cenie, natomiast obecnie wymaga się od księgowych dużo szerszych kompetencji zarówno merytorycznych jak i osobowościowych. Jeśli chodzi o kompetencje merytoryczne, to obecnie w zawodzie księgowego niezbędna jest znajomość prawa bilansowego polskiego i międzynarodowego (coraz więcej podmiotów obowiązkowo lub dobrowolnie prowadzi księgi według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej), prawa podatkowego oraz ze względu na liczne wątpliwości interpretacyjne linii orzecznictwa sądowego w sprawach podatkowych, prawa handlowego i cywilnego. Nieznajomość powyższych przepisów może skutkować niedochowaniem pewnych obowiązków przez firmę i w efekcie prowadzić do narzucenia kar finansowych lub pociągać konsekwencje dla Zarządu. 

Jeśli mówimy o kompetencjach miękkich, to obecnie księgowy musi być pracownikiem zespołowym. Już nie wystarcza samodzielna analiza słupków i liczb. Obecne wewnętrzne działy księgowe w firmach zbierają potrzebne im informacje ze wszystkich innych działów firmy (np. sprzedaż lub marketing) i muszą je dobrze zrozumieć i prawidłowo odzwierciedlić w księgach, stąd umiejętności komunikacji i pracy zespołowej w tym zakresie są niezbędne. Podobnie wygląda sytuacja księgowych w firmach outsourcingowych: kompetencje relacyjne i komunikacyjne są bardzo ważne; księgowi pracują w strukturze macierzowej w zmiennych zespołach oraz jednocześnie budują relację biznesową z klientem. 

Współczesna księgowość wymaga również szerokich kompetencji informatycznych, czasy przeliczania słupków na kalkulatorze dawno się skończyły. Obecne zaawansowane oprogramowania księgowo-finansowe są sprzężone z procesami biznesowymi i ich znajomość jest po prostu warunkiem koniecznym dla prawidłowej i sprawnej pracy księgowego.

O księgowych coraz częściej mówi się jako o doradcach. Jak Państwo rozumieją ową "konsultingową twarz" księgowego? Czy to wpływa na fakt, że zawód księgowego staje się coraz bardziej ciekawy?

Obecnie, w dobie automatyzacji prostych procesów księgowych, "konsultingowa twarz księgowego" staje się coraz bardziej istotnym elementem tego zawodu i jednocześnie ogromną wartością dodaną dla firmy. Księgowy ma szeroką wiedzę z zakresu znajomości polskiego i międzynarodowego prawa bilansowego, prawa podatkowego, handlowego czy cywilnego. Dobra znajomość tych przepisów sprawia, że księgowy towarzysząc zarządowi w planach biznesowych, może pomóc optymalizować i kreować politykę finansową . Księgowy może wpływać na realną płynność finansową firmy na przykład poprzez ustalenie systemu ryczałtowego w płatnościach podatku dochodowego od osób prawnych, ustalenia kwartalnego sposobu rozliczania VAT w fazie wzrostu sprzedaży firmy, prawidłowe zarządzanie płatnościami i unikania płacenia dodatkowych obciążeń podatkowych z tytułu tzw. "złych długów". Ponadto księgowy bardzo często uczestniczy wraz z zarządem i doradcami podatkowymi w tworzeniu strategii podatkowych mających na celu optymalizację obciążeń czy ustaleniu najbardziej korzystnych form finansowania. Wszystkie te działania mają realny wymiar oszczędności finansowej dla firmy. Zarządy firm w gąszczu zmieniających się przepisów, zwłaszcza podatkowych, coraz częściej korzystają z wiedzy księgowego dla optymalnego planowania biznesowego. Z tego powodu praca księgowego staje się coraz bardziej ciekawa, ponieważ bezpośrednio uczestniczy on w procesie rozwoju biznesu i jest wsparciem dla kreowania polityki finansowej firmy.

Jakie perspektywy rozwoju zawodowego stoją przed księgowymi? Czy powinni oni się obawiać zjawisk, takich jak automatyzacja czy robotyzacja?

Warunki zewnętrzne, postęp technologiczny, w tym również w dziedzinie informatyki niewątpliwie wpływają na prace wykonywane przez księgowych. Przede wszystkim obserwowane jest ciągłe zastępowanie prostych czynności księgowych, np. takich jak manualne rejestrowanie operacji księgowych przez procesy bardziej zautomatyzowane. I tak w wielu przypadkach spółki korzystają z kompleksowych oprogramowań klasy ERP lub innych programów wspomagających, które pozwalają na automatyczny transfer danych do systemu księgowego.

Innym rozwiązaniem jest oprogramowanie OCR (optical character recognition) polegające na przetwarzaniu dokumentów papierowych na formę elektroniczną i ich automatyczną dekretację oraz księgowanie. Zdecydowanie wszystkie te usprawnienia przenoszą ciężar pracy księgowego; po pierwsze na kontrolę i analizę wyników księgowań w ramach procesów automatycznych, a także na inne procesy, które z definicji nie podlegają automatyzacji, jak np. podatki.

Czy można wskazać jakieś różnice pomiędzy pracą księgowego w takiej firmie jak Mazars, a pracą specjalisty ds. księgowości w dużym centrum usług dla biznesu?

Różnice pracy na wskazanych stanowiskach są tak znaczące, że w zasadzie można mówić o dwóch innych zawodach. W znacznej części wynikają one również z rodzaju podmiotów obsługiwanych przez biura księgowe oraz centra usług. Podczas gdy typowym klientem centrum usług jest najczęściej duża grupa kapitałowa o zasięgu globalnym, która masowo realizuje podobne transakcje, w przypadku biura księgowego jest to raczej mały lub średni podmiot o ograniczonych wolumenach transakcyjnych. W tym kontekście, główny księgowy pracujący w biurze księgowym to osoba znająca wszystkie procesy biznesowe i księgowe jednostki oraz rozumiejąca, w jaki sposób przekładają się one na jej sprawozdanie finansowe. W oparciu o swoją wiedzę i kompetencje główny księgowy powinien zapewnić, że księgi jednostki są prowadzone zgodnie z lokalnym ustawodawstwem, tak w zakresie prawa bilansowego, jak i podatkowego.

Specjalista ds. księgowości natomiast w dużym centrum usług zajmuje się najczęściej wybranym procesem księgowym aplikowanym w ramach całej grupy kapitałowej obsługiwanej przez centrum. Jego wiedza jest wybitnie specjalistyczna i szczegółowa, jednak pozostaje ograniczona poprzez znajomość wybranych procesów biznesowo-księgowych. Ponadto, specjalista dba o zgodność obsługiwanego procesu z normami stosowanym przez daną grupę kapitałową, nie zważając na lokalne ustawodawstwa podmiotów wchodzących w skład grupy. Podsumowując, doświadczenie zdobyte na każdym z opisanych stanowisk jest tak różne, że nie może być mowy o ich wzajemnej wymienialności.

Rzeczywistość staje się coraz bardziej skomplikowana, a informacje stają się dzięki technologii coraz bardziej transparentne. Jaką wiedzę poza rachunkowością powinien posiadać księgowy?

Oprócz wiedzy merytorycznej z zakresu prawa bilansowego czy podatkowego cenną cechą nowoczesnych księgowych jest otwartość na usprawnienia procesów księgowych poprzez wykorzystanie różnych narzędzi informatycznych. W niektórych przypadkach oznacza to umiejętność pozyskiwania informacji księgowych z innych modułów należących do systemów klasy ERP czy oprogramowań używanych do zarządzania różnymi obszarami działalności jednostki. Sprawne poruszanie się w szeroko rozumianym środowisku informatycznym jest także nieodzowne w procesie wysyłania danych księgowych do innych platform informacyjnych, jak np. oprogramowanie do raportowania czy konsolidacji w grupach kapitałowych.

Anna Kalinowska

Księgowy, Mazars

W Mazars od: 2007 r.

Absolwent: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
Kierunek studiów: Zarządzanie i Marketing
Planuję uzyskać: certyfikat księgowego
Najbardziej lubię w mojej pracy: brak monotonni, wymaga ode mnie dokładności i logicznego myślenia
Wartości, które wyznaje moja organizacja, to: przywiązanie ogromnej wagi  do uczciwości i wzajemnego szacunku

Z czym kojarzyła Ci się księgowość, zanim objęłaś stanowisko związane z tą branżą?

Księgowość zawsze kojarzyła mi się z ogromną precyzją, zdyscyplinowaniem oraz dużą wiedzą z dziedziny rachunkowości i podatków. Wiąże się to z bieżącym śledzeniem zmian, które wprowadza ustawodawca, i właściwym zastosowaniem ich w praktyce. W księgowości konieczna jest wysoka kultura osobista, umiejętność pracy w zespole, doskonała organizacja pracy, dotrzymywanie ustawowych terminów,  a także umiejętność radzenia sobie ze stresem, który obecny jest również w pracy księgowego.

Obsługę jakich programów powinien posiadać księgowy?

Moim zdaniem nie powinniśmy się ograniczać do jednego systemu księgowego. Obecnie na rynku funkcjonuje wiele narzędzi, które pozwalają na sprawną i bardzo efektywną pracę w księgowości. Mazars Polska oferuje możliwość pracy zarówno na programach korporacyjnych naszych klientów, jak i pracę na oprogramowaniu powszechnie znanym w branży księgowej (Exact, SAP, Sage Symfonia).

Jak widzisz swoją karierę zawodową w przyszłości?

Swoją karierę zawodową zdecydowanie wiążę z księgowością. W przyszłości chciałabym ukończyć studia podyplomowe z dziedziny rachunkowości tak, aby efektywnie połączyć moją praktykę i doświadczenie zawodowe z dodatkową wiedzą teoretyczną.

Dlaczego chciałaś dołączyć do Mazars?

Mazars jest międzynarodową firmą specjalizującą się w audycie, usługach księgowych, usługach kadrowo-płacowych, doradztwie podatkowym oraz biznesowym, a praca w gronie wysokiej klasy specjalistów jest najlepszą zachętą do aplikowania do Mazars.

Co wyróżnia Twojego pracodawcę na tle innych organizacji?

Podejmując pracę w Mazars, stajemy się częścią dynamicznego i przedsiębiorczego zespołu, który przywiązuje ogromną wagę do uczciwości i wzajemnego szacunku. Strategia rozwoju spółki obejmuje również ustawiczne kształcenie i rozwój pracowników. 

Jak szybko może przebiegać ścieżka awansu w zawodzie księgowego?

To my sami określamy, jak powinna przebiegać nasza ścieżka awansu. Musimy zastanowić się nad tym, co chcemy osiągnąć w życiu zawodowym, a potem cierpliwie dążyć do wyznaczonego celu.