Strefa Klienta
Badanie „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2020” zostało wykonane na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości i Fundacji GPW w lutym 2020. Wyniki badania przeprowadzonego na grupie 500 osób przynoszą ciekawe wnioski dotyczące tego, na jakim poziomie jest wiedza Polaków o finansach, co ankietowani myślą o edukacji finansowej i jaki mają stosunek do inwestowania.
Poznajcie kilka najciekawszych wyników i skonfrontujcie je z własnymi doświadczeniami i obserwacjami.
1. Wiedza o finansach
Polacy pytani o to, jak oceniają swoją wiedzę dotyczącą finansów najczęściej skłaniają się ku odpowiedzi: "jest przeciętna" (36%) lub "raczej mała" (35%). Tylko 3% określa jej poziom na "bardzo duży" lub "raczej duży" (9%), a z drugiej strony - 17% przyznaje, że jest "bardzo mały". Gorzej swoją wiedzę oceniają mężczyźni (57%) niż kobiety (48%). Zdecydowanie najsłabiej w sferze wiedzy finansowej czują się studenci – osoby w wieku 18-24 lata (83%) oraz mieszkańcy wsi (71%).
Badanie wykazało, że najpopularniejszymi źródłami wiedzy o finansach dla badanych w 2020 r. są banki i inne instytucje finansowe oraz internet.
| Skąd czerpiesz wiedzę z zakresu finansów / ekonomii? | |
|---|---|
| Od banków i innych instytucji sektora finansowego | 65% |
| Z internetu | 59% |
| Z mediów | 37% |
| Od instytucji publicznych | 28% |
| Ze szkoły lub uczelni | 22% |
| Od innych osób | 19% |
| Z książek specjalistycznych | 5% |
| Trudno powiedzieć | 3% |
Dla osób młodych "pierwszym kontaktem" z wiedzą ekonomiczną i finansową jest internet (70% dla osób 18-24 lata i 75% dla osób 25-34 lata), z kolei dla starszych osób – banki i inne instytucje finansowe (82% dla osób 35-44 lata i 77% dla osób 45-54 lata).
Największy niedobór wiedzy odczuwają Polacy w obszarze cyberbezpieczeństwa. W dalszej kolejności ankietowani wskazali na deficyt znajomości finansów publicznych oraz przedsiębiorczości. W porównaniu do wyników badania z 2019 roku widać znaczącą poprawę wiedzy z zakresu oszczędzania oraz kredytów i pożyczek. Polacy nie mają również problemu z płatnościami bezgotówkowymi (do niedobóru wiedzy w tym obszarze przyznaje się tylko 4%).
Najbardziej preferowanym sposobem przekazywania wiedzy finansowej są bezpośrednie spotkania oraz poradniki i infografiki. Wśród nowoczesnych form edukacji ankietowani wskazali na aplikacje mobilne (32%). Spotkania bezpośrednie preferują osoby z wykształceniem wyższym (65%) oraz osoby starsze powyżej 65. roku życia (47%). Osoby młode (18-24 lata) najbardziej chcą nabywać wiedzę finansową poprzez aplikacje mobilne (61%).
2. Edukacja finansowa
Chociaż szkoła i uczelnia nie są pierwszym źródłem wiedzy Polaków o finansach, edukacja finansowa pełni ważną rolę w kształtowaniu wiedzy młodego pokolenia z zakresu ekonomii.
W sprawie wskazania optymalnego etapu na rozpoczęcie obowiązkowej edukacji finansowej człowieka, ankietowani są podzieleni a 8% zupełnie nie widzi potrzeby obowiązkowego szkolenia w tym obszarze. Najwięcej osób jest zdania, że to właściwym czasem do tego jest nauka w szkole średniej (31%), a 24% jest za wprowadzeniem takich zajęć już w szkole podstawowej. Jednocześnie, aż 36% mieszkańców miast powyżej 500 tys. optuje za jeszcze wcześniejszym okresem przedszkolnym. Z kolei 22% osób o wykształceniu podstawowym lub zawodowym oczekiwałoby takiego obowiązku dopiero w pracy.
| Kiedy zacząć obowiązkową edukację finansową? | |
|---|---|
| W przeszkolu | 12% |
| W szkole podstawowej | 24% |
| W szkole średniej | 31% |
| Na studiach | 15% |
| W pracy | 10% |
| Nie ma potrzeby obowiązkowych zadań w tym zakresie | 8% |
3. Wiedza o finansach w praktyce: inwestowanie i czytanie umów
Poziom wiedzy o finansach ma bezpośrednie przełożenie na obawy związane z inwestowaniem. Aż 57% ankietowanych wskazuje, że największą obawą jest właśnie brak odpowiedniej wiedzy. Mniej popularnymi odpowiedziami były: "nie inwestuję, bo uważam, że nie posiadam kapitału wyjściowego" (18%) i "boję się ryzyka związanego z inwestowaniem" (17%).
Polacy spotykają się ze słownictwem z zakresu finansów podczas podpisywania umów z bankami i instytucjami finansowymi. Blisko co drugi młody Polak (48%) w wieku 18-24 lata i co piąty senior powyżej 65. roku życia (21%) deklaruje, że sprawdza jedynie podstawowe zapisy i zgodność danych osobowych. Łączny odsetek osób deklarujących dokładność przy czytaniu umów finansowych przed ich podpisaniem wynosi 75%. Niestety, w 2020 roku częściej niż w ubiegłym ankietowanym zdarza się przeglądać umowy pobieżnie i sprawdzać jedynie podstawowe zapisy lub nawet podpisywać umowy bez czytania.
Źródło: Poziom wiedzy finansowej Polaków 2020.
Autor: Karolina Zdunowska
Absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. W przeszłości współpracowała z wydawnictwami: Media Regionalne, Ringier Axel Springer i Marquard Media. W Grupie MBE była odpowiedzialna za redakcję tekstów do magazynu „Kariera w Finansach i Bankowości” oraz na stronę KarierawFinansach.pl w latach 2018-2022.
Ⓒ 2008-2024 Grupa MBE sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.