CFE (Certified Fraud Examiner) to międzynarodowa kwalifikacja w zakresie zapobiegania i wykrywania nadużyć i przestępstw gospodarczych.
Dane podstawowe
Kwalifikacja CFE przyznawana jest przez ACFE (Association of Certified Fraud Examiners) – Stowarzyszenie Biegłych ds. Przestępstw i Nadużyć Gospodarczych. Organizacja została założona w 1988 roku w Stanach Zjednoczonych, a oficjalny oddział ACFE Polska ma już 10 lat. Obecnie ACFE zrzesza ponad 65 tysięcy członków i posiada 116 oddziałów lokalnych na sześciu kontynentach. Polski oddział znajduje się w Warszawie.
Zakres
Aby zostać Biegłym ds. Wykrywania Oszustw i Nadużyć Gospodarczych (CFE) należy zostać członkiem Stowarzyszenia ACFE, posiadać wyższe wykształcenie (co najmniej licencjat lub jego odpowiednik, dwa lata doświadczenia zawodowego związanego z oszustwami może zastępować jeden rok na uczelni), dostarczyć Centrali ACFE trzy listy rekomendacyjne w języku angielskim, a także zdać egzamin certyfikacyjny.
Egzamin podzielony jest na 4 sekcje:
Sekcja I:
Etyka i kryminologia
Sekcja II:
Operacje finansowe
Sekcja III:
Badanie przypadków oszustw
Sekcja IV:
Aspekty prawne dotyczące oszustw, nadużyć i korupcji
Zakres wiedzy wymaganej na egzaminie jest bardzo szeroki. Szczegółowy spis tematów znajduje się na stronie internetowej organizacji www.acfe.com i zajmuje 50 stron.
Objętość: 500 pytań testowych z ograniczeniem czasowym (75 sekund)
Czas trwania: 10 godzin (każda z sekcji trwa 2,5 godziny)
Egzamin dotyczy takich zagadnień jak:
-
Zapobieganie i przeciwdziałanie oszustwom – sprawdza wiedzę na temat powodów, dla których ludzie popełniają oszustwa i jak można temu zapobiec. Dotyczy tematów oszustwa zawodowego, zapobieganiu oszustwom, szacowaniu ryzyka oszustwa i kodeksi etyki ACFE.
-
Transakcje finansowe – sprawdza wiedzę na temat rodzajów nieuczciwych transakcji finansowych mających miejsce w dokumentacjach księgowych. Do tego potrzebna jest wiedza z podstaw rachunkowości i teorii audytu, schematu oszustwa.
-
Dochodzenia w sprawie oszustw – zawiera pytania w następujących dziedzinach: wywiad, przyjmowanie zeznań, nabywanie informacji z archiwów państwowych, śledzenie nielegalnych operacji, ocenianie oszustw i spisywanie raportów.
Czas trwania
Do egzaminu można przygotować się samodzielnie, zakupić materiały oferowane przez AFCE lub zapisać się na kurs stacjonarny (tylko w Stanach Zjednoczonych).
Egzamin zdawany jest w formie komputerowej w domu, wobec czego można do niego przystąpić w dowolnym miejscu na świecie. Osoby gotowe do podejścia do egzaminu, muszą skontaktować się mailowo z Centralą Stowarzyszenia ACFE, która następnie prześle płytę CD z egzaminem oraz kodami do jej otwarcia.
Każdą z sekcji egzaminu należy wypełnić za jednym podejściem. Wszystkie cztery sekcje należy wykonać w ciągu 30 dni od dnia otwarcia pierwszej sekcji. Aby zaliczyć egzamin pozytywnie należy poprawnie wykonać co najmniej 75% egzaminu.
Koszt przystąpienia do egzaminu to 300 dolarów. W przypadku zakupienia materiałów na stronie organizacji, koszt przystąpienia do egzaminu jest niższy o 100 dolarów. Egzamin przeprowadzany jest w języku angielskim. Nie ma jeszcze możliwości zdawania egzaminu w języku polskim, jednak organizacja ACFE bierze pod uwagę stworzenie takiej możliwości w przyszłości.
Aby podtrzymać kwalifikację CFE należy uczestniczyć w Programie Ustawicznego Dokształcania (CPE) poprzez branie udziału w warsztatach i szkoleniach czy działalność naukowo-dydaktyczną, a także przestrzegać Kodeksu Etyki Zawodowej CFE.
Perspektywy rozwoju
Certyfikat CFE wymieniony jest w Ustawie o Finansach Publicznych jako kwalifikacja dająca uprawnienia do pracy na stanowisku audytora wewnętrznego w Jednostkach Sektora Finansów Publicznych.
Według danych stowarzyszenia, CFE pracują jako: audytorzy, zarządzający ryzykiem nadużyć, prawnicy, kryminolodzy, nauczyciele akademiccy oraz księgowi. Najczęściej znajdują zatrudnienie w agencjach rządowych oraz firmach badających, zapobiegających i zwalczających oszustwa gospodarcze.
Opracowanie na podstawie Association of Certified Fraud Examiners.